SLIM: een effectieve manier van denken
SUBJECTIEF LOGISCH INTERVENTIE MODEL
Wetenschappelijke kennis over re-integratie biedt tot nu toe weinig handvatten voor interventies op individueel niveau. De aandacht gaat uit naar wat gemiddeld genomen vaak werkt. Maar aan de keukentafel of in de spreekkamer gaat het om de vraag wat déze persoon nodig heeft. Dat begint uiteraard met een goed gesprek. Maar dan? Mensen verschillen, en baat iets niet dan schaadt het vaak wel. Het SLIM model bouwt verder op wat bekend is over wat werkt en biedt handvatten aan professionals èn beleidsmakers voor maatwerk. Zowel in simpele als in complexe situaties. Zowel voor mensen die alleen een steuntje nodig hebben (maar welk?) als voor mensen die in een wirwar van problemen zitten. We hebben het model uitgewerkt tot een methodiek waarin we inmiddels honderden professionals getraind hebben.
Uit onderzoek kunnen zes onderliggende werkzame principes gehaald worden. Die klinken allemaal logisch. Normaliseren, aandacht geven, kansen creëren, trainen, bij de hand nemen en co-creëren zijn allemaal effectief, maar deels ook tegenstrijdig in wat ze veronderstellen en verwachten van de cliënt. Er bestaat niet één beste manier. Welke interventie-filosofie (èn houding èn inhoud van ondersteuning) werkt voor wie en wanneer? Welk repertoire heeft een professional nodig om verschil te maken? Hoe richt je verschillende vormen van dienstverlening zo in dat er maatwerk ontstaat? Hoe kan samenwerking in wijkteams geoptimaliseerd worden? Veel van wat nodig is, is er al. SLIM werken vergroot de impact en effectiviteit.
SLIM is een nieuwe, wetenschappelijke theorie over effectieve interventies die bruikbaar is in de spreekkamer en voor beleidsontwikkeling. Hij is ontwikkeld in samenwerking met een Europees consortium van kennisinstituten. Uitgangspunt is dat interventies effectief zijn als leefwereld en systeemwereld verbonden zijn en elkaar versterken in plaats van botsen. Mensen hebben een beeld van zichzelf (zo ben ik) en beleid is gebaseerd op een beeld van de mensen voor wie het bedoeld is (zo zijn ze). Als die beelden met elkaar matchen, werkt een interventie meestal. Want dan klopt de causaliteit (actie-reactie) die verondersteld wordt. In de kern gaat het om wat mensen willen en kunnen (hun agency of capability). Hoe zien ze hun cirkel van invloed? Wat is hun sociale oriëntatie en welke waarden en ambities streven ze na? Interventies kunnen zich richten op mensen zelf, op hun sociale omgeving, of hun maatschappelijke kansen. Micro, meso en macro. Daarnaast kunnen interventies als vertrekpunt nemen wat we maatschappelijk normaal vinden (het systeem bepaalt), of juist wat iemand zelf wil en normaal vindt (de leefwereld bepaalt). SLIM helpt om in verschillende startsituaties tot een adequate strategie te komen.
Het model is een praktisch instrument om de best passende ondersteuning te vinden, om mensen te begeleiden naar participatie en zelfredzaamheid. Het is toepasbaar in het hele sociale domein. Of het nu gaat om begeleiding naar werk, onderwijs of ondernemerschap, schuldhulpverlening, maatschappelijke participatie en zelfredzaamheid, huiselijk geweld enzovoort. Of over jongeren, ouderen, vluchtelingen, minderheden, vrouwen, mannen, mensen met een arbeidsbeperking. Of om klantmanagers, accountmanagers werkgeversbenadering, sociaal werkers, leraren, justitieel werkers, coaches en begeleiders, therapeuten, managers, wethouders, sociaal ondernemers enzovoort.
Het is toepasbaar overal waar mensen en systemen samenwerken, en waar gestreefd wordt naar verandering en verbetering zonder blauwdruk. Dus bijvoorbeeld ook voor de omslag die veel organisaties proberen te maken naar het meer centraal stellen van de bedoeling en meer cliëntgerichtheid.
We hebben verschillende praktische instrumenten en methodieken ontwikkeld op basis van dit model en ontwikkelen voortdurend verder. We bieden workshops and trainingen aan over het SLIM-model.